Mesleklerle ilgili konuşurken sadece bugünün mesleklerinin gelecekteki durumunu görmeden önce geçmişte yok olan mesleklere de ışık tutmak gerekebilir. Günümüzde Mad Men gibi dizilerde veya Büyük Budapeşte Oteli gibi geçmiş zamanlı filmlerde karşımıza çıkan asansör operatörleri de bu kaybolan meslekler içinde.
Elektriğin mekanik içerisine yerleşmediği yıllarda mekanik aletleri kontrol etmek için insan gücüne ihtiyaç duyulmaktaydı. Sanayi devrimini yarattığı devasal değişim ile buhar, birçok alanda insan ve hayvanın güç ihtiyacını karşılamaya başlamıştı. Dikey yapılaşma başladığı andan beri insanoğlu tıpkı malzemeleri taşıdığı gibi zamanla insanı da önce kol gücü daha sonra ise çeşitli buhar makineleri ile dikey yönde hareket taşımaya başladı. İşte bu dikey hareketi kontrol edilecek, katlarda duracak ve güvenliği sağlayacak insan ihtiyacı “lift boy” olarak adlandırılan ve asansörün operatörlük görevini üstlenen yeni bir çalışan sınıf yaratmıştı.
Bu mesleğin emektarına ait kısa bir videoyu inceleme de aşağıdaki videoda yapılmıştır.
Çalışanların en temel görevi şu an ne kadar basit geliyor olsa da kat arasında hızları ayarlamak ve yolcuların iniş ve binişlerde güvenliğini sağlamaktan geçiyor. İnsanlar bu teknolojiye alışkın olmadığı için korkuyor bu sebeple içeride güvenlikten sorumlu olması gerekiyordu.
Elbette şuan asansör içerisinde sadece aşağı ve yukarı hareket ettirecek birinin varlığı sizlere gereksiz gelebilir. Ancak o dönem için bu insanlar olmadan bu araçların çalıştırılması mümkün değildi.
-Operatörlüğün Sonu
İstanbul Ümraniye metrosunun sürücüsüz olması, Tesla’nın sürücüsüz otomobillerinin kullanıma açılması bize, artık elektriğin mekaniğin içerisine girdiği her alanda artık insanın ihtiyacının azalarak yerini otomasyona bırakacağını gösteriyor. Sadece otomobil ve metro değil kullanımı için bir operatöre ihtiyaç duyulan birçok ulaşım aracında gelecek günlerde insan ihtiyacının azalmasını ön görmek artık bir ütopya değil.
Bazı oteller dışında bu meslek tamamen teknoloji karşısında zamana boyun eğmiştir. Bugün asansör sistemleri otomasyon ile yolcuların gün içerisindeki trafiğini otomatik algılayıp ilgili zamanda otomatik olarak ilgili katlara gidecek kadar ilerlemiştir.
Ancak buna rağmen bugün bile bazı inşaatlar kullanılan ve alimak olarak adlandırılan asansörler, işçilerin dikkatsiz kullanımı nedeniyle güvenlik önlemi olarak içerisinde kullanımdan sorumlu eleman bulundurmaktadır. Kısacası bu iş, biçim değiştirmiş olarak hala bir yerlerde varlığını sürdürmektedir.
“Her türlü değişim acı verir; çünkü yeni uğruna eski geride bırakılır”
Osho
